પહેલગામ આતંકવાદી હુમલા બાદ ભારતનું આકરું વલણ શું ભારતમાં સારવાર કે શિક્ષણ માટે આવતા પાકિસ્તાનીઓને પણ ભારત છોડવું પડશે?

પહેલગામ આતંકવાદી હુમલા પછી ભારતે એક એવો નિર્ણય લીધો જેની દરેક ભારતીય આતુરતાથી રાહ જોઈ રહ્યો હતો. વાસ્તવમાં ગઈકાલે PM મોદીની અધ્યક્ષતામાં સુરક્ષા અંગેની કેબિનેટ સમિતિની બેઠક બાદ વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રીએ સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે, પહેલગામ આતંકવાદી હુમલો સરહદ સાથે જોડાયેલો હોવાના પુરાવા છે. તેથી ન તો કોઈ રાજદ્વારી સંબંધ રહેશે કે ન તો કોઈ જાહેર સંબંધ. પાકિસ્તાનીઓને ભારત છોડવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો છે. અટારી સરહદ જ્યાંથી લોકો આવતા-જતા હતા તે પણ બંધ કરી દેવામાં આવી છે. પરંતુ હવે સવાલ એ છે કે, શું અહીં સારવાર કે શિક્ષણ માટે આવતા પાકિસ્તાનીઓને પણ ભારત છોડવું પડશે ,

ભારતે અટારી ઇન્ટિગ્રેટેડ ચેક પોસ્ટ તાત્કાલિક બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. સરકારે કહ્યું કે, જે લોકો માન્ય દસ્તાવેજોના આધારે અહીં આવ્યા છે તેઓ 1 મે, 2025 પહેલા આ માર્ગે પાછા જઈ શકે છે. પરંતુ SAARC વિઝા યોજના અંગે સૌથી મોટો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. આ યોજના દ્વારા દર વર્ષે ઘણા પાકિસ્તાની કલાકારો અને હસ્તીઓ ભારત આવતા હતા.

ભારતે SAARC વિઝા મુક્તિ યોજના (SVES) હેઠળ પાકિસ્તાની નાગરિકોને આપવામાં આવેલા તમામ વિઝા રદ કર્યા છે. આ યોજના હેઠળ મલ્ટીપલ-એન્ટ્રી વિઝા ઉપલબ્ધ હતા, જેના દ્વારા પાકિસ્તાની નાગરિકો અટારી-વાઘા બોર્ડર અથવા હવાઈ માર્ગે ભારત આવી શકતા હતા. આ રીતે સમજો કે સિંગલ વિઝા એન્ટ્રી હેઠળ પ્રવેશ ફક્ત અટારી બોર્ડરથી જ શક્ય હતો. પરંતુ મલ્ટીપલ-એન્ટ્રી વિઝા હેઠળ પાકિસ્તાનના લોકો દુબઈ અથવા અન્ય દેશોમાંથી હવાઈ માર્ગે પણ ભારત આવી શકતા હતા. હવે આ યોજના હેઠળ કોઈ પણ પાકિસ્તાની ભારત આવી શકશે નહીં. SAARC વિઝા મુક્તિ યોજના (SVES) વિઝા ધરાવતા અને હાલમાં ભારતમાં રહેલા પાકિસ્તાની નાગરિકોને 48 કલાકની અંદર દેશ છોડવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો છે.

જે પાકિસ્તાની નાગરિકો પાસે વિદ્યાર્થી, તબીબી અથવા વ્યવસાય જેવા અન્ય વિઝા છે તેમને હાલમાં ભારત છોડવું પડશે તેવું લાગે છે. આ લોકો અટારી-વાઘા બોર્ડરથી આવ્યા હતા અને તેમને કદાચ એ જ રસ્તેથી જવું પડશે. પરંતુ એક વાત સ્પષ્ટ છે કે, હવે એક પણ પાકિસ્તાની આ માર્ગે ભારત આવી શકશે નહીં. સૂત્રો કહે છે કે, સરકારનું વલણ ખૂબ જ કડક છે. તેથી માનવતાવાદી ધોરણે છૂટ મેળવવી મુશ્કેલ લાગે છે.

નવી દિલ્હીમાં પાકિસ્તાન હાઈ કમિશનના સંરક્ષણ, નૌકાદળ અને હવાઈ સલાહકારોને ‘Persona Non Grata’ જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. તેમણે એક અઠવાડિયામાં ભારત છોડવું પડશે.

ભારતે ઇસ્લામાબાદ સ્થિત તેના હાઇ કમિશનમાંથી સંરક્ષણ, નૌકાદળ અને હવાઈ સલાહકારોને પાછા ખેંચવાનો નિર્ણય લીધો છે. બંને દેશોના હાઇ કમિશનમાં હવે આ પદો નાબૂદ કરવામાં આવ્યા છે. બંને દેશોના ઉચ્ચ કમિશનમાં સ્ટાફની સંખ્યા 55 થી ઘટાડીને 30 કરવામાં આવશે. જોકે સંબંધો સંપૂર્ણપણે તૂટી ગયા નથી. હાઈ કમિશન હજુ પણ ખુલ્લા રહેશે પરંતુ ઓછી ક્ષમતાએ કાર્ય કરશે.