સરકારે અંગ પ્રત્યારોપણના નિયમોમાં મોટો ફેરફાર કર્યો, મૃત દાતાઓના પરિવાર અને મહિલાઓને પહેલો અધિકાર મળશે

કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયે રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને સલાહ આપી છે કે અંગ પ્રત્યારોપણ માટે રાહ જોવાની યાદીમાં મહિલા દર્દીઓને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ, જેથી લિંગ અસમાનતા દૂર થઈ શકે. આ સાથે, મંત્રાલયે એવું પણ સૂચન કર્યું છે કે, અંગ પ્રત્યારોપણની રાહ જોઈ રહેલા મૃત દાતાઓના નજીકના સંબંધીઓને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ.

આરોગ્ય મંત્રાલય હેઠળના રાષ્ટ્રીય અંગ અને ટીશ્યુ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ સંગઠન (NOTTO) દ્વારા તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને જારી કરાયેલી સલાહમાં આ સૂચનો આપવામાં આવ્યા છે. 2 ઓગસ્ટના રોજ 15મા ભારતીય અંગ દાન દિવસ નિમિત્તે અંગ દાન અને પ્રત્યારોપણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આ સલાહ જારી કરવામાં આવી હતી.

આ સલાહમાં જણાવાયું છે કે મૃત દાતાઓનો સન્માનજનક રીતે અગ્નિસંસ્કાર કરવો જોઈએ અને 15 ઓગસ્ટ, 26 જાન્યુઆરી, રાજ્ય સ્થાપના દિવસ વગેરે પ્રસંગોએ રાજ્ય/જિલ્લા સ્તરે જાહેર કાર્યક્રમોમાં તેમના સંબંધીઓને સન્માનિત કરવા જોઈએ.

તેમાં વધુમાં જણાવાયું છે કે, ’મૃત દાતા અંગ પ્રત્યારોપણ માટે રાહ જોવાની યાદીમાં મહિલા દર્દીઓને વધારાના ગુણ આપવાની જોગવાઈ હોવી જોઈએ, જેથી લિંગ અસમાનતા દૂર થઈ શકે.

જો મૃત દાતાના નજીકના સંબંધીને અંગ પ્રત્યારોપણની જરૂર હોય, તો તેને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ.’ બધા ટ્રોમા સેન્ટરોમાં સુવિધાઓ વિકસાવવા માટે સૂચનાઓ જારી કરવામાં આવી છે

બધા ટ્રોમા સેન્ટરોમાં અંગ અને પેશીઓ કાપણી સુવિધાઓ વિકસાવવા અને તેમને અંગ અને પેશીઓ ટ્રાન્સપ્લાન્ટેશન એક્ટ (ઝઇંઘઝઅ), 1994 હેઠળ અંગ કાપણી કેન્દ્રો તરીકે નોંધણી કરાવવાનું સૂચન કરવામાં આવ્યું છે. તેવી જ રીતે, રાજ્યોને તેમના સંબંધિત મેડિકલ કોલેજોમાં તબક્કાવાર આવી સુવિધાઓ વિકસાવવાની સલાહ આપવામાં આવી છે.

રાજ્યોને માર્ગ અકસ્માતના ભોગ બનેલા અને મગજના સ્ટ્રોકના દર્દીઓમાં સંભવિત મૃત દાતાઓની સમયસર ઓળખ માટે કટોકટી સેવા કર્મચારીઓ અને એમ્બ્યુલન્સ સ્ટાફને તાલીમ આપવા અને હોસ્પિટલના અંગ દાન સંયોજકને આ વિશે જાણ કરવા કહેવામાં આવ્યું છે.

પરામર્શમાં રાજ્યોને બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર નિયુક્ત કરવાનું પણ સૂચન કરવામાં આવ્યું છે, જે જાહેર જાગૃતિ પ્રવૃત્તિઓને પ્રોત્સાહન આપી શકે. અંગ દાન અને પ્રત્યારોપણ કાર્યક્રમમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ સંયોજકોની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકાને ધ્યાનમાં લેતા, NOTTO એ અંગ પ્રત્યારોપણ અથવા અંગ કાપણી કરતી હોસ્પિટલોમાં તેમના માટે કાયમી પદો બનાવવાની ભલામણ કરી છે.